Breabach, to szkocka grupa powstała w 2005 roku. Ich muzyka łączy różne aspekty celtyckiego folku poprzez podwójne dudy, piszczałki, skrzypce, śpiew i taniec. Grupa szybko odniosła sukces i zdobyła wiele nagród. Zespół miał pomyślne początki, wygrywając w 2005 roku nagrodę Danny Kyle Open Stage Award na festiwalu Celtic Connections, co w następnym roku doprowadziło do zawarcia umowy z wytwórnią Vertical Records. Debiutancki album „The Big Spree” został wydany w 2007 roku. Zespół występował na festiwalach w Kanadzie, Hiszpanii i Niemczech, a także w wielu miejscach w całej Szkocji.
Historia Breabach sięga 2003 roku kiedy to czterech przyjaciół, gitarzysta i wokalista Ewan Robertson, skrzypaczka i wiolonczelistka Patsy Reid oraz dwóch dudziarzy Calum MacCrimmon i Donal Brown spotkali się na w studenckim mieszkaniu Browna na Kent Road w Glasgow czując zauważalną chemię we wspólnym graniu. Podwójne dudy w składzie dały im łatwo rozpoznawalny dźwięk a taniec ze stepowaniem Browna dodatkową cechę wizualną. Ze swoją muzyką ze szkockich gór zaczęli występować w klubach i na festiwalach folkowych.
Ewan Robertson naukę gry na skrzypcach i śpiewu rozpoczął w wieku siedmiu lat, ucząc się zarówno w szkole, jak i prywatnie, a także dzięki miejscowemu ruchowi Féis, który przy pomocy festiwali i warsztatów propaguje sztukę gaelicką wśród młodzieży. Od 2000 roku studiował skrzypce i piszczałki w National Centre of Excellence for Traditional Music w Szkocji. Studiował również w Królewskiej Szkockiej Akademii Muzyki i Dramatu, a następnie w National Center for Orchestral Studies, Goldsmiths’ College. Karierę rozpoczął w Orkiestrze Opery Szkockiej.
Patsy Reid pochodzi z Knapp w Perthshire. Jako dziecko nauczyła się grać melodie ze słuchu w obozie skrzypcowym Alasdaira Frasera na wyspie Skye. Jako nastolatka wybrała się na obóz Alasdaira Frasera w Kalifornii, gdzie nauczyła się swojego charakterystycznego, perkusyjnego stylu gry na skrzypcach. W 1998 została najmłodszą w historii zwyciężczynią prestiżowych mistrzostw Glenfiddich Fiddle Championship. W wieku 17 lat Patsy była finalistką oryginalnej nagrody BBC Young Traditional Musician of the Year. W 2002 roku wydała swój debiutancki solowy album „With Complements”. W 2004 roku Patsy ukończyła Strathclyde University z dyplomem licencjata w dziedzinie muzyki stosowanej, specjalizując się w wykonawstwie i produkcji albumów. Kontynuowała studia w Manchesterze w Royal Northern College of Music, a po dwóch latach zdobyła podyplomowy certyfikat kształcenia w nauczaniu gry na instrumentach smyczkowych oraz dyplom w zakresie gry na skrzypcach.
Calum MacCrimmon, to szkocki mult-instrumentalista, który urodził się w Kanadzie. Calum gra na dudach, flażoletach oraz bouzouki. Gry na dudach zaczął się uczyć w wieku dziewięciu lat pod okiem lokalnego dudziarza i przyjaciela rodziny w Edmonton w Kanadzie. W 1991 Calum i jego rodzina przenieśli się do małego miasteczka na wschodzie Szkocji, gdzie rozwijał swoje umiejętności w wielu konkursach juniorskich, odnosząc wiele sukcesów. W 2000 roku Calum został przyjęty na kurs muzyki tradycyjnej w RSAMD w Glasgow, gdzie grał na flażoletach, gitarze, dudach a także ćwiczył piosenkę gaelicką. Prowadził również zajęcia w National Piping Centre w Glasgow. Calum angażował się jako nauczyciel w ramach szkockiego ruchu Féis.
Donal Brown to dudziarz i szkocki tancerz pochodzący z Huntly w Szkocji. Od czasu studiów w RCS stał się jednym z najwybitniejszych szkockich artystów muzyki tradycyjnej.
Ich kariera zaczęła się w 2005 po zwycięstwie w konkursie Otwartej Sceny Dannye’go Kyle’a na festiwalu Celtic Connections. W 2006 roku otrzymali nominację do nagrody dla wschodzącego artysty roku (Up and Coming Artist of the Year) w konkursie Scots Trad Music Awards, którą to nagrodę ostatecznie otrzymała Jenna Cumming.
Debiutancki album „The Big Spree” został wydany w 2007 roku i spotkał się z dobrym przyjęciem przez krytyków. Album jest młodzieńczego entuzjazmu, rozwijającego się talentu i radości z wykonywania muzyki. Producent a zarazem gościnnym muzykiem, na kontrabasie został Duncan Lyall, który jest założycielem zespołu The Treacherous Orchestra. Drugim muzykiem gościnnym, również na kontrabasie był Ewen Vernal, znany z zespołu Capercaillie. Po wydaniu tego albumu grupa wyruszyła w walijsko-angielską trasę koncertową.
Drugi album „The Desperate Battle of the Birds” został wydany 29 marca 2010. Album udowadnia przywiązanie zespołu do szkockiej tradycji, ale również prezentuje ich dojrzałość jako kompozytorów i aranżerów. Album otwiera zestaw „Father Michael’s”, prezentujc trzy współczesne melodie na dudy. Tytułowy utwór „Desperate Battle of the Birds” to znana muzyka na dudy, ze szkockich Highlandów określana jako pibroch, czyli zestaw wojennych lub żałobnych wariacji na dudy. Kompozycje instrumentalne są przeplatane piosenkami, w których strona wokalna jest wykonywana głównie przez Ewana Robertsona oraz Patsy Reid. Producentem płyty jest ponownie Duncan Lyall wspierając nagranie swoim kontrabasem. Brzmienie Breabach jest świeże i trochę funkowe. Elementy wzajemnego oddziaływania między instrumentami tworzą nastrój taneczny. Grupa potwierdza swoje miejsce w czołówce szkockiego folku, tworząc elegancki, ekscytujący i przyjemny album.
Pod koniec roku do zespołu przyjęto na stałe kontrabasistę Jamesa Lindsay’a. James, to nie tylko muzyk, ale także kompozytor i nauczyciel z Glasgow.
W 2010 r Calum MacCrimmon wydał swój solowy debiutancki album, który łącząc na nim folk i funk przekroczył gatunki ludowej i funk, „Mans Ruin”. Kontynuacją „Mans Ruin” był album „Health and Safety”, wydany pod koniec lata 2011 roku.
W 2011 roku nastąpiły zmiany w składzie grupy. Donal Brown i Patsy Reid zdecydowali się opuścić zespół. James Duncan Mackenzie przejął flet i dudy od Donala Browna a w miejsce Patsy Reid pojawiła się Megan Henderson. James pochodzi z wyspy Lewis na Hebrydach. Studiował w Royal Conservatoire of Scotland w Glasgow. Podczas pierwszego roku studiów w Glasgow, w 2008 roku, James został finalistą radia BBC Szkocja Młody Tradycyjny Muzyk Roku. Wszyscy finaliści wzięli udział w dwutygodniowej trasie koncertowej i wtedy po raz pierwszy zetknął się z zespołem Breabach. Zespół zaprosił go o zagranie na dudach podczas ich europejskiej trasy koncertowej. Megan jest multiinstrumentalistką i wokalistką pochodzącą z Fort William w Szkocji a dorastała w domu wraz z sześciorgiem starszego rodzeństwa o uzdolnieniach muzycznych.
W nowym składzie powstaje trzeci album grupy, „Bann”, który ukazał się w marcu 2012 roku. Nowi członkowie wnieśli świeżą energię do tego i tak już genialnego zespołu. Bogata różnorodność dźwięków obejmuje potężne melodie prowadzone przez piszczałki, piękne powolne melodie i piosenki w języku gaelickim i angielskim. Jest tu mieszanka tradycyjnego i skomponowanego materiału oraz przyjemna równowaga melodii i piosenek. Wszystkie są zaaranżowane w typowym stylu zespołu - z tradycyjnym, ale nowoczesnym stylem i mnóstwem zwrotów akcji, aby przykuć uwagę słuchacza.
W czerwcu 2013 roku zespół koncertował w Szkocji i odwiedził każde z nich pięciu rodzinnych miast. Podczas wizyt zespół był w stanie spotkać się z lokalnymi wykonawcami muzyki tradycyjnej, rodziną i przyjaciółmi będącymi źródłem piosenek i melodii dla nowego wydawnictwa. Nowy album „Ùrlar” został wydany w październiku 2013 roku. Producentem został znany multiinstrumentalista Kris Drever, gitarzysta i wokalista grupy Lau. Album stanowi fascynującą mieszankę tradycyjnych i współczesnych melodii i pieśni osadzonych w kontekście za pomocą krótkich, ale pouczających notatek na okładce. Słowo ùrlar w języku gaelickim oznacza motyw a muzyka zawarta na albumie ma duże osobiste znaczeniu dla zespołu. Pojawienie się Caluma MacCrimmona jako wokalisty obok Megan Henderson dodało różnorodności a po stronie muzycznej bardzo subtelnie współgrają podwójne dudy i flety Caluma i Jamesa Duncana Mackenzie. Przez cały czas gitara Ewana i kontrabas Jamesa Lindsaya zapewniają solidne wsparcie.
W 2014 w marcu roku zespół odbył trasę koncertową po Australii i Nowej Zelandii. Wystąpił na scenie bardzo znanego festiwalu na wolnym powietrzu, WOMADelaide, który od 1992 roku odbywa się w parku botanicznym w Adelaide.
Efektem intensywnych podróży i koncertów jest album „Astar”, który ukazał się w marcu 2016 roku. Słowo „astar” oznacza „podróż” w języku gaelickim, a ten album stanowi klasyczny dziennik podróżniczy wyróżniający się dużą różnorodnością. Muzyka czerpie inspirację z widoków i dźwięków miejsc, które odwiedzili, a także z ich niedawnej współpracy w Australii, Nowej Zelandii, Norwegii i Quebecu. Na albumie pojawiają się gościnie muzycy z tych miejsc. Album rozpoczyna się „The Midnight Sun”, melodią skomponowaną przez Jamesa Mackenzie. Został napisany po tym, jak James przeżył niezapomniane wrażenia w środku lata za kołem podbiegunowym w Tromso uczestnicząc w maratonie Midnight Sun Marathon. Inny kawałek powiązany z tym regionem to utwór Megan Henderson „Farsund”, w którym to mieście zespół zagrał na tamtejszym festiwalu. Na tym i kilku innych utworach pojawia się Olav Luksengard Mjelva, grający na skrzypcach Hardangera, tradycyjnym norweskim instrumencie. Do Australii odnosi się utwór „The White Sands of Jervis Bay”, który zaczna się ceremonialną piosenką australijskiego wokalisty Yirrmal Marika z Black Arm Band, wspieranego przez yidaki didgeridoo, przechodząc w skrzypce Megan Henderson. „Muriwai”, to żwawa melodia na dudach, która kończy się rytmem nowozelandzkiego haka, tradycyjnej melodii i tańca. Związki między muzyką szkocką i muzyką z Quebecu są oczywiste. Do tego nawiązuje utwór „ Les Pieds Joyeux” składający się z trzech tradycyjnych melodii, w który gościnnie pojawił się Olivier Demers, skrzypek grupy Le Vent du Nord. Prawdopodobnie najbardziej tradycyjnie celtyckim utworem na albumie jest „The Striking Clock” otwierający jigiem i zamykający jigiem typu slip jig.
Celtic & Balfolknight, 2017
Breabach po raz drugi otrzymał nagrodę plebiscytu Scots Trad Music Awards jako „Folkowy Zespół Roku” w 2017 roku a „Astar” dostał nagrodę w kategorii „Album Roku”. Podczas festiwalu Celtic Connections odbył się koncert w lutym w Sali Glasgow's City Halls poświęcony temu albumowi. Album był także nominowany również do nagrody „Best Band” na BBC Radio 2 Folk Awards oraz do „European Album of the Year” w Songlines Music Awards. Zespół odbył trasę koncertową po Europie występując na koncertach i festiwalach. W lutym 2017 grupa grała na Celtic & Balfolknight w Roterdamie. W lipcu na Korröfestivalen w Szwecji na festiwalu muzyki ludowej w Korrö. W sierpniu na festiwalu Interceltique de Lorient we Francji. Grupa wystąpiła również w Polsce, nietypowo, na festiwalu Mozartiana prezentując muzykę Mozarta we własnej aranżacji.
W październiku 2018 roku pojawia się nowy album studyjny „Frenzy of the Meeting”. Album jest dalszą eksploracją pomysłów z poprzedniego wydawnictwa, poszerzone o doświadczenia nabyte podczas kolejnych tras koncertowych. Aby zachować element koncertowy, zespół nagrał ten album na żywo w studiu w ciągu tygodnia, w czerwcu 2018 utrzymując ten klimat z producentem Eamonem Doorleyem. Powstałe tradycyjne i współczesne sety i piosenki, a także nowe kompozycje każdego członka zespołu, zostały poddane bardziej odkrywczemu podejściu i bardziej ekspansywnemu brzmieniu. Płytę otwiera „Prince's Strand” inspirowany plażą na Eriskay, gdzie Charles Edward Stuart po raz pierwszy postawił stopę na szkockiej ziemi. Jednym z zestawów, któremu udało się połączyć wszystkie elementy, jest „The Oban Ball”. Dziewiętnastowieczna melodia dudziarska („The Ball That Was in Oban”), po której następuje kolejna kompozycja MacKenzie, „Thunderstorm on Thunder Bay”. Tytułowa piosenka „Frenzy of the Meeting”, to pibroch (piobaireachd), czyli melodia, którą się gran a dudach. Melodia jest oparta o skrzypce Megan Henderson oraz wokal Caluma MacCrimmona. Album zdobył nagrodę w plebiscycie BC Scotland Traditional Music, jako album roku 2019.
W październiku 2019 roku Breabach spędził tydzień na festiwalu Celtic Colours w Nowej Szkocji, grając zarówno samodzielny koncert jak i wspólnie z tamtejszą grupą Beòlach, z którą wcześnie już zagrali w Glasgow. Zespół opuszcza James Duncan Mackenzie i przechodzi do dziesięcoosobowej grupy dudziarskiej Tryst, utworzonej przez znanych współczesnych muzyków i kompozytorów.
W roku 2020 przypadała 15 rocznica powstania zespołu. Zespół rozpoczął swój jubileuszowy rok od współpracy z destylarnią Glenturret, która z tej okazji wydestylowała specjalną 15-letnią Single Malt Whisky. Następnie udali się do Australii, aby wystąpić w operze w Sydney, powracając na trasę po Wielkiej Brytanii przez luty i marzec, zanim świat został opanowany przez pandemię.
Na początku 2020 roku do zespołu dołączył multiinstrumentalista Conal McDonagh. Conal pochodzi z Poolewe ze szkockich Highlandów i przez lata występował z różnymi światowej klasy wykonawcami, w tym z Carą Dillon, Duncan Chisholm, The Paul McKenna Band i jest współzałożycielem przełomowej eklektycznej grupy folkowej Inyal.
Czas pandemii zespół spędził na pisaniu ścieżki dźwiękowej do filmu animowanego „Dùsgadh”. Jest to produkcja Cata Bruce’a zdobywcy nagrody BAFTA (British Academy of Film and Television Arts). Cat, to znany twórca, pochodzący z Carrbridge a mieszkający w Edynburgu. Film został zaprezentowany w lutym podczas wirtualnej trasy koncertowej po Wielkiej Brytanii. Płyta CD z materiałem do tego filmu została wydana w marcu 2021 roku.
Kolejny album grupy „Fàs” ukazał się 14 października 2022 roku. Tytuł płyty, to gaelickie słowo oznaczające wzrost, rozwój i kiełkowanie. Album został wyprodukowany przez cenioną muzyk i producentkę Inge Thomson, zmiksowany przez Iaina Hutchisona w GloWorm Recording Studios w Glasgow, a za realizację dźwięku odpowiadał Peter Beckmann. Album jest mocno inspirowany naturalnym środowiskiem Szkocji, a zespół prezentuje więcej elementów progresywnych w swojej muzyce niż kiedykolwiek wcześniej. W swoich dziesięciu utworach grupa kładzie nacisk na śpiew i wokale, jednocześnie eksplorując nowe instrumentalne dźwięki, łącząc tradycyjne instrumentarium z elektronicznym.
Skład zespołu: Megan Henderson - skrzypce, taniec, śpiew (od 2011) James Lindsay - kontrabas (od 2010), Calum MacCrimmon - dudy, flażolety, bouzouki, śpiew (od 2003) Conal McDonagh - dudy, flażolety, śpiew (od 2020) Ewan Robertson - gitara, śpiew (od 2003)
Grali w zespole: Patsy Reid - skrzypce, śpiew (2003-2011) Donal Brown - dudy, flet, flażolety (2003-2011) James Duncan Mackenzie - dudy, flet (2011-2019) Donal Brown - dudy, flet, flażolety (2003-2011)
Dyskografia: Albumy studyjne: The Big Spree (2007) The Desperate Battle of the Birds (2010) Bann (2012) Urlar (2013) Astar (2016) Frenzy of the Meeting (2018) Fàs (2022)