| Planxty to irlandzka grupa, założona na początku lat 70. Grupa była jedną z najważniejszych w tych latach, kluczowych dla popularyzacji muzyki celtyckiej na świecie. Nawet teraz, ich nagrania wyróżniają się w irlandzkiej muzyce ludowej, a członkowie zespołu osiągnęli sukcesy w karierach solowych i są wszechobecni w celtyckim folku. Choć zespół zawsze był tylko dodatkiem do solowych karier jego członków, to jest przez znawców uważany za jedną z takich formacji, które uczyniły muzykę Zielonej Wyspy tak znaną i atrakcyjną na całej kuli ziemskiej.
PLANXTY I. Christy Moore, irlandzki gitarzysta urodzony w Newbridge, w hrabstwie Kildare, był początkowo pracownikiem banku. Podczas strajku w 1966 roku wyemigrował do Anglii, gdzie spotkał wielu znanych, folkowch muzyków i sam zaczął występować na tamtejszej scenie. W 1969 roku nagrał płytę "Paddy On The Road" z Dominikiem Behanem, zawierającym irlandzkie piosenki. Producent, Bill Leader, namówił go do powrotu do Irlandii i nagrania płyty wraz z dobranymi przez siebie muzykami. Christy zaprosił do współpracy swojego szkolnego kolegę Donala Lunny'ego, wyśmienitego dudziarza Liama O'Flynna oraz Andy'ego Irvina. Andy był znany na scenie folkowej w Dublinie skoncetrowanej w O'Donoghue's Pub i występował wcześniej z Donalem. Był też założycielem przełomowej grupy Sweeney's Men. Christy przekonał Billa do zainstalowania swojego studia w Prosperous (Kildare), gdzie muzycy zaczęli próby w piwnicy, w domu siostry Moora, Anne, w 1970 roku. W nagraniu płyty uczestniczyli również: Kevin Conneff (później The Chieftains) na bodhranie, Clive Collins na skrzypcach oraz Dave Bland na koncertinie. Nagrań dokonano w lato 1970 roku a płyta o nazwie "Prosperous" została wydana w 1972. Po nagraniu płyty Christy powracał do Irlandii coraz częściej, występując z tymi samymi muzykami w barze Slattery w Dublinie. Zaczęli tam od 30 minutowych wystepów w "The Mugs Gig", wraz z Paddym Reilly. W końcu zaproponował utworzenie grupy na bazie muzyków, którzy uczestniczyli w nagraniu płyty. W ten sposób, w 1972 roku powstał Planxty, choć początkowo występowali pod swoimi nazwiskami, w skrócie CLAD. Nazwa odnosi się do Turlough O'Carolan, irlandzkiego harfisty z XVII wieku, słynnego z napisanie wielu "planxties", pieśni pochwalnych dla konkretnej osoby.
Grupa zaczęła koncertować w Irlandii. Pierwszą trasę rozpoczął wystep w M.S.G w Manchesterze 22 kwietnia 1972 roku. Ważny występ miał miejsce w hali tanecznej w Galway, gdzie mieli zagrać przed gwiazdą wieczoru Donovanem. Przez pierwsze 20 minut i wykonali kolejno "Raggle Taggle Gypsies", "Arthur MacBride", "When first unto this country" oraz "Sí bheag Sí mhór" a publiczność z każdym kawałkiem reagowała coraz bardziej żywiołowo. Występ był olbrzymim sukcesem. Pierwszy singiel "Three Drunken Maidens" , został wydany przez wytwórnię Desa Kell, Ruby records, osiagając siódmą pozycje na irlandzki listach przebojów. Następny "The Cliffs of Dooneen", znalazł się na pozycji trzeciej.
Przemierzali Irlandię, Anglię i Szkocję, grając wspaniałą muzykę, ciesząc się zdobytą popularnością. Ich pierwszy album został nagrany w Londynie we wrześniu 1972 roku Phil Coulter w fotelu producenta. Album został wydany w 1973 roku a z powodu ciemnej okładki zwany również "Czarnym albumem". Album ukazał się tuż przed Bożym Narodzeniem i był prawdziwym hitem. Pod koniec 1973 roku ukazał się drugi album grupy "The Well Below the Valley", nagrywany w przerwach między koncertami. Podczas Cambridge Folk Festival, z powodu choroby Liama, zespół wystąpiła na jednym z koncertów z Rene Werneerem, skrzypkiem grającym, na codzień w grupie, Alana Stivella, który znał dużą część ich materiału. Podczas trasy w Niemczech i Bretanii, Donal Lunny zapowidział swoje odejście. Postanowił założyć nową formację z Shaunem Davey i Jamesem Morrisem, z którymi już wcześniem współpracował. Koniec końców Lunny odszedł w 1974 roku, by załozyć The Bothy Band, gdzie grał na gitarze i bouzouki. Członkowie zespołu zdecydowali sie poprosić Johnny Moynihana, by zajął miejsce Lunny'ego. Johnny był zupełnie innym muzykiem, jego gra na bouzouki nigdy nie bazowała na akordach, jego podejście było bardziej liryczne i, choć grupa zyskała wokalistę, do straciła werwę, którą zapewniał Donal. W sierpniu 1974 roku Planxty nagrała w Londynie swój trzeci album "Cold Blow and the Rainy Night", a porducentem był ponownie Phil Coulter. W nagraniach kilu piosenek uczestniczył jeszcze Donal Lunny.
Wkrótce, wiosną 1974 roku, Christy Moore powiadomił o decyzji odejścia i powrotu do kariery solowej, by wykonywać szerszy zakres repertuaru. Jego odejście dokonało się w sposób przyjazny, gdyż, podczas gdy na jego miejsce został zatrudniony Paul Brady (grupa proponowała mu współpracę już wcześniej, w miejsce Donala), Christy grał z nimi aż do października. Po jego odejściu, Irvine, Moynihan, Brady, O'Flynn intensywnie koncertowali, ale nie nagrali żadnej płyty. Ostatni koncert miał miejsce w Brukseli w 5 grudnia 1975 roku.
Paul Brady, propozycję przyłączenia, dostał już jesienią 1973 roku, gdy miał zastąpić Donala. Odmówił, jednak, będąc związany z amerykańską grupą The Johnstons, a w szczególności z Adrienne Johnston, która w 1981 roku zgineła śmiercią tragiczną.
Ostatnia trasa koncertowa miała miejsce we Francji, gdzie towarzyszyli zespołowi Malicorne Jean-Pau Verdierowi. Po powrocie do domu, spotkali i się w biurze swojego managera Desa Kelly'ego i oficjalnie rozwiązali grupę.
John "Johnny" Moynihan uznawany jest za człowieka, który wprowadził bouzuki do irlandzkiej muzyki w połowie lat 60-tych. Znany jako "Bard z Dalymount", grał w młodości wraz Andy Irvinem w przełomowym zespole Sweeney's Men. Andy Irvine utworzył duet wraz z Paulem Brady. Grał również równolegle w De Dannan, lecz zdecydował się definitywnie na duet, jako bardziej odpowiadający jego gustom muzycznym. Następnie, występował z Mickiem Hanly, grając trasę koncertowa po Europie. Wraz z Paulem, Donalem Lunnym i Kevinem Burke nagrali płytę w Rockfield Studios w sierpniu 1976 roku.
PLANXTY II. Członkowie zespołu spotykali się czasem na scenie i w studio, grajac w różnych kombinacjach. Pod koniec 1978 roku Christy grał w "The Christy Moore Band" i stwierdził, że to dobry moment by wznowić działalność Planxty. Pozostali zgodzili się całym sercem. Kłopot był tylko z Donalem, który miał zobowiązania w The Bothy Band. Koniec końców dołączył do kolegów, sprowadzając ze sobą flecistę Matt Molloy.
Zreformowane Planxty miało nowego managera Kevina Flynna z County Sligo i panowie zaczęli próby do albumu "After The Break".
Zaczęli od gigantycznego tournee. Jednego dnia, grając w "The Meeting Place" w Dublinie dla około 60 ludzi, a dwa dni później otwierając trasę w Hammersmith Odeon, przed około 3000! Trasa prowadziła dalej poprzez Bretanię i Niemy, Francję, Szwajcarię, Austrię, Belgię, Holandię i wreszcie Irlandię: 45 koncertów w 58 dni. Skończyli w Dublinie a tydzień później w nowym studio "Windmill Lane" nagrywając "After The Break".
Matt grał w zespole aż do jesieni 1979 roku, kiedy został zaproszony do The Chieftains.
W lutym 1980 roku do występów "na żywo" dołączyło dwóch muzyków z hrabstwa Clare: grający na koncertinie Noel Hill oraz skrzypek Tony Linnane.Sześcioosobowy skład z Moorem, Irvinem, Lunnym, O'Flynnem, Hillem i Linnanem był wzbogacany dodatkowo przez Matta Molloya a także klawiszowca Billa Whelan. W tym składzie weszli do studia, aby nagrać "The Woman I Loved So Well", który to album ukazał się 1980 roku. Bill Whelan wcześniej współpracował z tymi muzykami przy nagraniu "Prosperous", a później stworzył widowisko "Riverdance"
Ten skład grał zestaw koncertów w Olympia Theatre w Dublinie w dniach 18-23 października 1980 roku. Koncerty były nagrywane dla potencjalnego albumu koncertowego. Taśmy w końcu ujrzały światło dzienne w nielicencjonowanym wydaniu z 1987 "The Best of Planxty Live". Skład rozszerzony o orkiestr i sekcję rytmiczną, nagrał utwór "Timedance" w 1981 roku w ramach konkursu Eurowizji. "Timedance" stał się genezą tego co Whelan później przekształcił w "Riverdance".
Zespół zaczął grać coraz mniej. Christy i Donal zaangażowali się w nową grupę, przyszłe Moving Hearts. Obie formacje działały w tym samym czasie przez okres w 1982 roku. Planxty nawet zagrał akustyczną wersję „No time for love”, utworu, który stał się wielkim hitem Moving Hearts.
Po dziwnej trasie koncertowej w 1982 roku Planxty zdecydował się nagrać album w październiku tego roku. Tym razem poprosili do współpracy Jamesa Kelly’ego. James omal nie zagrał w Planxty w 1973 roku, ale w tym czasie, był jeszcze zbyt młody. Album „Words and Music” został nagrany dla WEA i wydany w 1983.
Christy i Donal zdecydowali się poświęcić się w pełnym wymiarze czasu dla Moving Hearts a Liam, Bill i Andy znaleźli się sami z nazwą Planxty. Zaproponowali współpracę Arty McGlynnowi z Hrabstwa Tyrone i Dolores Keane, wokalistce grającej również na bogatym zestawie tradycyjnych instrumentów. Zaczęli próby w domu Billa. To była zupełnie inna muzyka i bardzo różne Planxty. Arty McGlynn i Dolores Keane Wkrótce opuścił zespół.
Wykonali jeszcze objazd Wielkiej Brytanii, kończąc w Dominion Theatre w Londynie oraz krótkie tourne po Irlandii na wiosnę 1983 roku, który był ostatnim przejawem Planxty.
|
PLANXTY III. Dwadzieścia lat później, Paddy Dougherty, właściciel hotelu Royal Spa w Lisdoonvarna i współzałożyciel z festiwalu w Lisdoonvarna zachęcił grupę do zjednoczenia. Dla prób zajął dla nich jadalnię. Doprowadziło to do jednorazowego występu przed 200 osobami 11 października 2003. Muzycy zadowoleni z wyników i przyjemności grania znowu razem, zostali ze sobą w Planxty przez prawie dwa lata, które doprowadziły do dodatkowych koncertów w Dublinie, Belfaście i hrabstwie Clare w 2004 r. a także w Londynie w styczniu 2005 roku, oraz wydania płyty i DVD „Planxty Live 2004”. Zespół grał w czteroosobowym składzie, gdzie Christy okazjonalnie grał na instrumentach klawizowych. Do tej pory nie doszło do ponownej reaktywacji grupy. Christy Moore powiedział, że, już w kolejnym, nie będzie uczestniczyć, ale dał swoje błogosławieństwo dla innych.
Skład zespołu: Christy Moore - gitara akustyczna, bodhran, śpiew Andy Irvine - mandolina, mandola, bouzouki, hurdy-gurdy, harmonika, spiew Dónal Lunny - gitary, bouzouki Liam O'Flynn - uilleann pipes, tin whistle
Johnny Moynihan - bouzouki Matt Molloy - flet Paul Brady - gitara, śpiew Nollaig Casey - skrzypce Bill Whelan - instrumenty klawiszowe James Kelly - skrzypce Eoghan O'Neill - gitara basowa Noel Hill - concertina Tony Linnane - skrzypce Arty McGlynn - gitara Dolores Keane - śpiew
Dyskografia: Singles 1972: Three Drunken Maidens / Si Bheag Si Mhor - 7" single (Ruby 152) 1972: The Cliffs of Dooneen / Yarmouth Town - 7" single (Polydor 2078-023) 1981: Timedance / Nancy Spain - 12" single (WEA IR 28207); 7" single (WEA IR 18711) 1981: Timedance / DJ Version - 7" single (WEA IR 18711) 1983: I Pity the Poor Immigrant / The Irish Marche - 7" single (WEA PLAN01)
Studio albums 1972: Prosperous 1973: Planxty 1973: The Well Below the Valley 1974: Cold Blow and the Rainy Night 1979: After the Break 1980: The Woman I Loved So Well 1983: Words & Music
Live albums 1987: The Best of Planxty Live - a two-cassette live album compiled from shows at Olympia Theatre in Dublin, 18-23 August 1980. Unauthorized release by their former manager Kevin Flynn (PLANX MC01), stopped by court injunction. 2004: Live 2004 2018: One Night in Bremen
Anthologies 1976: The Planxty Collection - includes "The Cliffs of Dooneen" 1984: Planxty Arís - Released in Ireland only; includes "The Cliffs Of Dooneen" and "Yarmouth Town"
Compilations 1973: Kertalg 73: 2eme Festival Pop'Celtic (France - Barclay CPF 920 452 LP) - Contains live recordings from the festival on July 22, 1973 of "Si Bheag Si Mhor ', "Jig", "Raggle Taggle Gypsy" 1980: Nyon Folk Festival (France - Cat Music CAT 81004/05 LP) - Contains live recordings from the festival in July, 1979 of "Raggle Taggle Gypsy" and "Smeceno Horo" 1980: High Kings Of Tara (Ireland - TARA 3003) - Irish-only V/A; includes then-exclusive Planxty tracks "Lord McDonald / The Chattering Magpie" and "The Bonny Light Horseman" (also included on CD and digital releases of After The Break); also includes exclusive Andy Irvine / Dónal Lunny track "General Monroe" 1986: Irish Folk Festival (Sound CD 8) - Dutch-only CD; includes "Timedance" and "Nancy Spain" 1992: The Seville Suite (Tara CD 3030) - credited to Bill Whelan, features exclusive Planxty reunion studio track "Timedance '92" 2004: Christy Moore: The Box Set 1964-2004 - includes an early live recording of "The Raggle Taggle Gypsy" live at City Hall, Cork; "Three Drunken Maidens", and the previously unreleased Planxty outtake "Down In The Valley".
With Christy Moore 1970: Prosperous (Trailer LER 3035 LP) - Christy's second solo album, where the members of Planxty first came together. 1983: Easter Snow/The Knock Song (WEA IR 9591 45) - 7" single, with Planxty members on "Easter Snow". Republished on The Christy Moore Collection 1981-1991 1985: Ordinary Man (WEA 0706 & WEA 0763 LP) - Planxy featured on the track "St. Brendan's Voyage"
|
|